De beleggingsindustrie evolueert in snel tempo. Hoewel we in Europa vaak het thema duurzaamheid bespreken is de democratisering van de financiële sector ook een trend die verdere aandacht verdient.
Bepaalde activaklassen, exotische markten of complexe beleggingsstrategieën waren lange tijd ontoegankelijk of duur voor particuliere beleggers, maar volgens sommige experts kunnen we binnenkort in zowat alles beleggen dankzij de tokenisatie.
Beleggingsfondsen als basis
Historici zijn verdeeld over de oorsprong van beleggingsfondsen, maar velen geloven dat de eerste investeringsmaatschappijen werden opgericht in de achttiende eeuw in Nederland. Het duurde nog lange tijd voordat deze mainstream werden, maar vandaag vormen fondsen de basis van veel particuliere beleggingsportefeuilles.
De opmars van ETFs, voor het eerst ontwikkeld in de jaren negentig, ging al veel sneller. En als men ziet hoe ESG-fondsen Europa veroveren en volgens het NRC meer dan een kwart van de Nederlandse jongeren al belegt in crypto's, lijkt de adoptie van nieuwe beleggingsproducten en strategieën steeds vlugger te gaan.
Toch worden oude beleggingscategorieën zoals vastgoed, wijn en kunst ook niet vergeten, want technologische innovaties zouden het binnenkort mogelijk moeten maken om straks een stukje van een kantoorgebouw of een Picasso te kopen.
Tokenisatie, de heilige Graal?
Dit moet mogelijk worden gemaakt door tokenisatie: een proces van het creëren van deelbewijzen van digitale of niet-digitale activa op een blockchain.
Dit betekent dat beleggers op een makkelijke en betaalbare manier fractioneel eigendom zouden kunnen krijgen in private en traditioneel illiquide activa, zoals onroerend goed, een oldtimer of een schilderij.
Een voorbeeld uit de VS is Masterworks.io, die beleggers toelaat om partieel in individuele hedendaagse kunstwerken te beleggen. Masterworks’ missie is om kunstbeleggen, een activaklasse van 1,7 biljoen dollar te democratiseren zo valt te lezen op hun website.
Nu de vooruitzichten voor traditionele activaklassen door veel strategen naar beneden worden bijgesteld, biedt dit een mogelijkheid voor kleinere beleggers om zich verder te diversifiëren.
Heel wat uitdagingen
Hoewel dit allemaal fantastisch klinkt, komt de technologische vooruitgang met nieuwe uitdagingen rond executie en eigendomsrechten.
Bovendien is het nog lang niet zeker of het creëren van een markt voor deze eigendomsbewijzen tot betere liquiditeit van het onderliggend activa zal leiden. Het kan immers zijn dat de blockchain enkel het klassieke grootboek zal vervangen omdat er onvoldoende geïnteresseerden zijn en/of de eigenaars niet willen verkopen.
Om echt liquide te zijn, moeten die eigendomsbewijzen idealiter op een of meerdere beurzen noteren, zoals nu het geval is met bitcoin.
... zoals een volatieler prijsverloop
Er is nog een ander mogelijk negatief effect dat vaak over het hoofd wordt gezien. Bij een succesvolle tokenisatie - waarbij activa overgaat van een handvol partijen naar meer eigenaren kent, die frequent met elkaar handelen - zal het prijsverloop misschien een volatieler beeld zal laten zien. Dit komt omdat beleggers door de toegenomen liquiditeit sneller geneigd zullen zijn om te kopen en verkopen.
Bezint eer u begint
Overigens zijn sommige van de bovenvermelde activaklassen historisch gezien enkel toegankelijk voor professionele beleggers om een andere reden dan liquiditeit en minimale inzet. Het zijn namelijk vaak complexe, soms volatiele producten of niche markten waar de meeste individuele beleggers niet in thuis zijn.
Maar vermoedelijk zal dat vooral jonge beleggers niet tegenhouden om toch hun kans te wagen. Denk maar aan de populariteit van cryptomunten in de voorbije jaren of de speculatie in GameStop-opties in 202
Voetbal fan tokens
En het kan nóg gekker. In mei van dit jaar registreerde het zogenoemde fan token van de Spaanse club Atletico Madrid, die supporters toegang geeft tot bepaalde voordelen zoals stemmen over clubbeslissingen en merchandise-ontwerpen, een 24 uur handelsvolume van meer dan 300 miljoen dollar. Dit gebeurde net toen het de La Liga-titel binnenhaalde.
Onlangs tikte de Britse reclamewaakhond de Londense voetbalclub Arsenal op de vingers voor de promotie van hun fan tokens.
Volgens CoinGecko bedraagt de marktkapitalisatie van voetbal fan tokens inmiddels meer dan 225 miljoen dollar. Zelf Fortuna Sittard uit de Nederlandse Eredivisie en Sint-Truiden uit de Belgische Jupiler Pro League hebben er ondertussen een.
Ondanks de uitdagingen en risico’s wordt verwacht dat beleggers in de toekomst steeds meer toegang zullen krijgen tot diverse activa, inclusief hun favoriete sportclub of artiest.
Al dringt zich de vraag op of dit nog onder de noemer beleggen valt. De mate waarin beleggers deze activa zullen omarmen eerder dan het productaanbod, zal vermoedelijk bepalen hoe particuliere portefeuilles er straks zullen uitzien.
Thomas De Fauw is analist multi-asset fondsen bij Morningstar Benelux.