Wereldwijd is inflatie de laatste jaren sterk toegenomen. De oorlog in Oekraïne zal de komende periode de inflatie verder opdrijven. Hoe gaat dit aflopen, is het einde in zicht?
In deze column bespreek ik verschillende ontwikkelingen die de komende periode van invloed zijn op het wereldwijde inflatieniveau.
Impact Rusland-Oekraïne
Rusland is een belangrijke producent van grondstoffen zoals olie, aardgas, goud, koper, aluminium en nikkel. Daarnaast zijn Rusland en Oekraïne belangrijk voor de wereldwijde productie van graan en meststoffen.
Als gevolg van de Russische invasie van Oekraïne zijn grondstofprijzen sterk gestegen. Ook de kosten voor voedsel komen verder onder druk te staan door verstoringen binnen de (voedsel)productieketen. Daarnaast stijgen prijzen doordat landen internationale handelsstromen anders inrichten om de economische banden met Rusland te beperken.
Impact Covid-19
Na een periode van verregaande lockdownmaatregelen, zette de introductie van meerdere coronavaccins de deur open voor economisch herstel. Internationale productieketens bleken niet in staat om de snelheid van deze economische omschakeling bij te benen.
Hierdoor was er onvoldoende capaciteit voor het produceren en vervoeren van de benodigde hoeveelheid goederen en grondstoffen. Hierdoor was er meer vraag dan aanbod, waardoor de inflatie sterk is toegenomen. Opvallend hierbij was de prijsstijging van grondstoffen, (gebruikte) voertuigen en transportdiensten.
Inflatiedemping
Er zijn ook factoren die de komende periode tegenwicht kunnen bieden aan inflatie, zoals een diplomatieke oplossing voor de oorlog in Oekraïne. Mocht dit optimistische scenario niet uitkomen, dan kan een hogere olieproductie door andere landen de energieprijs dempen.
De aanhoudende daling van covid-19-besmettingen zal de druk op productieketens steeds verder verlagen (en daarmee ook de kosten). Daarnaast kan een aanhoudende opwaartse trend in arbeidsproductiviteit de impact van inflatie verzachten, omdat hierdoor de kostprijs per product daalt.
Langdurige inflatie
Naarmate een tijdelijke prijsstijging langere tijd aanhoudt, neemt de kans toe dat deze breder verweven raakt binnen een economie. Hierbij valt te denken aan hogere looneisen van werknemers om zodoende de dalende koopkracht te compenseren. Ook stijgende kosten voor huisvesting (zoals huur) als gevolg van oplopende vastgoedprijzen zijn een voorbeeld van inflatie die van langere duur kan zijn.
Op deze manier kan kortetermijninflatie uitgroeien tot langetermijninflatie. Het is daarom belangrijk dat centrale banken tijdig en proportioneel reageren op het stijgende prijsniveau.
Centrale banken
De situatie in Oekraïne stelt centrale banken voor een lastig dilemma. Enerzijds willen zij monetaire steunmaatregelen afbouwen om langdurige inflatie in te dammen. Anderzijds is de timing hiervan onhandig gezien de spanningen met Rusland. De uitdaging is om hierin een goede balans te vinden waarbij de economische groei buiten schot blijft.
Verwachtingen voor de komende periode
Verwacht wordt dat centrale banken de corona steunmaatregelen de komende periode afbouwen, hetzij in een gematigder tempo dan zij eerder dit jaar van plan waren. Zij houden rekening met verder oplopende inflatie als gevolg van de oorlog in Oekraïne, maar verwachten dat de inflatiepiek dit jaar bereikt zal worden. Daarna zal de inflatie naar verwachting stabiliseren op een lager niveau.
Zoals altijd zijn er risico’s die roet in het eten kunnen gooien. Denk bijvoorbeeld een nieuwe coronagolf/-variant of een verder escalerende oorlog met Rusland. Beleggers doen er daarom goed aan om goed gespreid te blijven en voorbereid te zijn op meerdere scenario’s.
Jaap Steur is sinds 2018 werkzaam bij Axento Vermogensbeheer. Hij is als portfoliomanager verantwoordelijk voor het dagelijks beheer van de klantportefeuilles van Care IS en Axento Vermogensbeheer.