Obligatiefondsen maakten hun rol als veilige haven vorig jaar niet waar, maar systematische trendstrategieën deden dat wel. Ondanks hun goede prestaties en lage correlatie met traditionele activa zijn ze alleen niet populair onder Europese beleggers.
Op de lange termijn zijn aandelen een goede belegging, maar volatiliteit en scherpe correcties kunnen zelfs doorwinterde beleggers ertoe aanzetten aandelen op het verkeerde moment te verlaten.
De meeste effectieve manier om het beleggingsrisico te verminderen is nog steeds door een conservatievere assetallocatie te hanteren. Traditioneel wordt hier een afweging tussen aandelen en obligaties gemaakt. Die laatste categorie biedt vaak, maar niet altijd, de gewenste bescherming.
Trendfondsen als aanvulling
Alternatieve activa worden steeds vaker naar voren geschoven als aanvullende bouwstenen binnen een traditionele portefeuille. De grootste reden hiervoor is dat ze mogelijk rendementen kunnen inbrengen die weinig verband houden met zowel aandelen als obligaties. Om dit te bereiken, gebruiken alternatieve fondsen een grote verscheidenheid aan soms complexe strategieën.
Een voorbeeld hiervan zijn zogenaamde systematische trendstrategieën. Deze fondsen gebruiken een systematisch proces, waarbij modellen prijstrends in markten trachten te identificeren, met de verwachting dat opwaartse markten kunnen blijven stijgen en neerwaartse markten zullen blijven dalen.
Deze ‘momentum’-aanpak wordt vaak binnen verschillende liquide termijnmarkten toegepast, waaronder aandelen, obligaties, valuta’s en grondstoffen.
Deze producten doen het vooral goed wanneer er duidelijke, sterke bewegingen in de markten zijn, zoals vorig jaar in de US dollar en grondstoffen (omhoog) of staatsobligaties (omlaag).
Diversificatievoordelen
De aantrekkingskracht van het trendvolgen zit vooral in de diversificatievoordelen die een allocatie kan brengen. Over de laatste 20 jaar bedroeg de correlatie van de systematic trend USD Morningstar-categorie slechts 0,03 met de MSCI World index en 0,09 met de Bloomberg Global Aggregate index, die respectievelijk wereldwijde aandelen en obligaties vertegenwoordigen.
De SG Trend index, een graadmeter voor grotere trend traders, bevestigt de vrijwel afwezige correlatie met de twee traditionele activaklassen.
Dit is natuurlijk vooral handig in crisissituaties waar systematische trendfondsen een negatieve correlatie laten zien. Fondsen binnen de hierboven genoemde categorie sloten 2022 af met een winst van bijna 22% in euro terwijl de MSCI World index 12,8% in het rood dook.
Ook tijdens de dotcom- en de kredietcrisis, twee eerdere lange berenmarkten, deed systematisch trendbeleggen het telkens beter.
Over de langere termijn bleek een 10% allocatie naar de SG Trendindex (ten koste van wereldwijde aandelen) het risicoprofiel van een agressieve 75% MSCI Worldindex / 25% Bloomberg Global Aggregate Euro Hedged allocatieportefeuille (een portfolio met driekwart aandelen en een kwart obligaties) te verbeteren zonder daarvoor rendement in te leveren.
Tussen 2001 en eind mei 2023 bedroeg het jaarlijks gemiddelde rendement voor zo'n portefeuille van 65% MSCI Worldindex, 10% SG Trendindex en 25% Bloomberg Global Aggregate Euro Hedged 5,2% ten opzichte van 4,8% voor de 75/25-portefeuille in euro.
Door de lagere volatiliteit doet de 65/10/25-portefeuille het met een Sharpe-ratio van 0,45 ook beter dan de 0,37 voor de 75/25-portfolio. Over de laatste 10 jaar lag het jaarlijks gemiddelde rendement voor beide rond de 8,1%.
Te simpel om waar te zijn?
Op het eerste gezicht is trendvolgen een verstandige en opmerkelijk eenvoudige strategie. Koop iets dat omhoog gaat en verkoop activa die naar beneden bewegen. Maar in efficiëntere markten is dat simpeler gezegd dan gedaan. Daarom voeren fondsbeheerders hun strategie uit op vaak meer dan 100 verschillende liquide markten en maken ze gebruik van algoritmes.
Ondanks de lage correlaties met traditionele activaklassen blijft deze strategie impopulair onder Europese beleggers. Alternatieve fondsen hebben een totaal van 221 miljard euro onder beheer, maar daarvan is slechts 10,1 miljard euro afkomstig van systematische trendfondsen.
Een mogelijke oorzaak is dat modellen en computers beleggers afschrikken of misschien klinkt iets kopen omdat het omhoog gaat eenvoudigweg te simpel. Het feit dat tijdens de periode 2009-2021 de SG Trend-index slechts 60,5% steeg (3,7% op jaarbasis), terwijl de MSCI World index een totale winst van 454% (14,1% op jaarbasis) kon voorleggen, speelt vermoedelijk ook een belangrijke rol.
Fondsen
AQR Managed Futures UCITS en Aspect Core UCITS zijn twee fondsen die door onze manager research analisten gevolgd worden en beschikbaar zijn voor Nederlandse beleggers.
AQR- een afkorting van Applied Quantitative Research - is een fondshuis bekend om zijn alternatieve beleggingsstrategieën.
AQR biedt klanten onder meer de AQR Managed Futures-strategie aan en die krijgt van Morningstar-analisten een neutrale beoordeling. In de kern koopt dit fonds activa met stijgende prijzen en gaat het short in activa met dalende prijzen, wat winst zou moeten opleveren in zowel stijgende als dalende markten.
Risicobeheerbeslissingen die zijn ontworpen om beleggers een stabielere rit te bieden, hebben het potentieel van de strategie enigszins beperkt. Het academisch werk van deze groep onderzoekers wordt ook toegepast binnen andere AQR-strategieën, waaronder in de AQR Global Risk Parity UCITS, een mixfonds dat van Morningstar-analisten met Brons wordt beoordeeld.
Aspect Core UCITS profiteert van een topteam dat zich toelegt op onderzoek in een bedrijf met tientallen jaren ervaring in trendvolgende strategieën. De relatief lage kosten van het fonds zijn een bonus en ook dit fonds wordt door analisten van Morningstar met Brons beoordeeld. Deze strategie probeert prijsbewegingen van twee tot drie maanden te exploiteren, zowel long als short in meer dan 150 termijnmarkten.
Het proces is kwantitatief van aard en bestaat uit meerdere stappen, van het detecteren van trendsignalen tot het samenstellen van de portefeuille en risicobeheer. We denken dat de rigoureuze en beproefde onderzoeksmethode van het team een concurrentievoordeel vormt. Dit fonds is met een knal van start gegaan in juli 2021, want het liet in z’n eerste jaar een rendement van 42% optekenen voor de A USD Acc fondsklasse.
Beleggers moeten wel weten dat trendmodellen gevoelig zijn voor marktomslagpunten. Zoals besproken kan dit tot frustraties leiden: winsten kunnen verdampen totdat nieuwe trends worden gevormd.
Meer uitleg over momentumbeleggen vindt u in dit eerder verschenen artikel.
Thomas De Fauw is analist multi-asset fondsen bij Morningstar Benelux.