Na het desastreuze 2022 gingen beleggers met een bang hart 2023 tegemoet. Nu bijna 12 maanden later bleek die vrees ongegrond te zijn. Toch was ook 2023 allesbehalve een rustige rit. Welke gebeurtenissen hebben het afgelopen jaar gekleurd?
Uitstekend jaarbegin
Het jaar ging verschroeiend hard van start: de aandelenmarkten boekten na het eerste kwartaal winsten van gemiddeld 8% tot zelfs 12% in de eurozone. De lente dreigde echter even stokken in de wielen te steken bij de uitbraak van een bankencrisis in de VS waarbij de Fed – geholpen door zakenbanken zoals JP Morgan – de markt met liquiditeiten te hulp snelde om een kettingreactie te vermijden.
Enkele banken gingen uiteindelijk toch onderuit zoals Silvergate Bank, Silicon Valley Bank, Signature Bank en First Republic. Ook in Europa waren de repercussies tijdelijk voelbaar door de teloorgang van Credit Suisse en haar verplichte overname door UBS. Dit ‘accident de parcours’ was echter van tijdelijke aard en de markten zetten hun opgang verder tot de zomermaanden.
Kentering in de tweede helft van het jaar
In augustus veranderde het sentiment opnieuw. Ondanks de sterke volatiliteit in de kortetermijnrentes en de opwaartse druk veroorzaakt door centrale banken was de volatiliteit op de langeretermijnrentes tot dan redelijk beperkt gebleven. Dat werd mee veroorzaakt door de desinflatietendens (graduele afname van het inflatieritme) die sinds begin 2023 zijn intrede had gedaan, onder meer geholpen door sterk dalende energieprijzen. Wanneer de herfst echter op de deur klopte, werden de markten teruggefloten in hun optimisme over toekomstige lagere rentes.
Voornamelijk de Fed droeg daar haar steentje toe bij, waardoor de langetermijnrentes stevig opveerden in september en oktober. Ook alle obligatiewinsten en een aanzienlijke deel van de beurswinsten verdwenen bijgevolg als sneeuw voor de zon.
Een mooi jaareinde op de financiële markten
In november en december keerde het tij echter. Een stevige obligatierally zette de aandelenmarkten in vuur en vlam, ditmaal in de positieve zin. Midden december werd dat bevestigd door Jay Powell en Christine Lagarde. Ze lieten tussen de lijnen doorschemeren dat het einde van de opwaartse renterit zo goed als een feit is en dat we ons mogen opmaken voor renteverlagingen in 2024.
We zullen dus waarschijnlijk het jaar mooi afsluiten. Door de late neerwaartse renterally zullen obligaties afklokken op +5% en noteren we beurswinsten van gemiddeld 15% à 20%, met als teleurstellende uitschieter China.
Daartegenover staat de Amerikaanse technologiebeurs Nasdaq met +40%. Daar waren het voornamelijk de ‘magnificent 7’ (Microsoft, Apple, Nvidia, Amazon, Meta, Tesla en Alphabet) die het mooie weer maakten en goed waren voor 70% van het rendement op de brede Amerikaanse beurs zoals gemeten door de S&P500.
Dat is toch wel verrassend, gezien de geopolitieke spanningen tussen enerzijds China en anderzijds de VS en Europa. De handelsoorlog en vooral de strijd om de technologie-overmacht woedt in alle hevigheid door, ondanks de voorzichtige toenadering die we meemaakten midden november bij het bezoek van president Xi Jinping aan de VS.
Een andere geopolitieke factor die tijdelijk een rol speelde was het oplaaiende conflict in het Midden-Oosten, dat voornamelijk een impact uitoefende op de grondstoffenmarkt. Ondertussen zijn echter ook hier alle risicopremies verdwenen.
Wat brengt 2024 ons?
Het jaar 2023 was dus in financiële termen een champagnejaar. De vraag die velen zich nu stellen is of we in 2024 een herhaling van dit scenario krijgen. Het antwoord is genuanceerd en afhankelijk van enkele randvoorwaarden die vervuld moeten worden.
- Macro-economisch scenario
Een lichte heropleving in de eurozone en een zachte landing in de VS is waar heel wat analisten vanuit gaan. De meest recente indicatoren lijken in die richting te wijzen. Ook een verdere desinflatie is een noodzakelijke randvoorwaarde, zeker op het vlak van het beleid dat we van de centrale bank kunnen verwachten in 2024.
- Rente-anticipatie
Men zegt wel eens dat de beurzen altijd een voorschot op de toekomst nemen. Vandaag geldt dat eveneens voor de rentemarkten die reeds aardig wat renteverlagingen voor 2024 hebben ingeprijsd.
Voor de VS gaat het om vijf renteverlagingen van 25 basispunten; wat Europa betreft gaan de markten zelfs uit van zes mogelijke renteverlagingen. Dat behoort tot de mogelijkheden, maar ook hier zal de macro-economische omgeving cruciaal zijn, zowel naar groeimomentum als (des)inflatiemomentum.
- Beleggen in 2024
We gaan niet uit van een grand cru-jaar, maar dat mag ons niet weerhouden om de factor ‘risico’ de rug toe te keren. 2024 wordt het jaar waarin liquiditeiten belegd kunnen worden in zowel obligaties als aandelen. We gaan echter uit van iets normalere rendementen die in lijn liggen met de historische gemiddelden, namelijk 7 à 8% voor een wereldwijd gespreide aandelenportefeuille en 4% voor een obligatieportefeuille die bestaat uit overheids- en bedrijfsobligaties.
Christofer Govaerts is Chief Economist & Investment Strategist bij Bank Nagelmackers. Deze column is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.