mvliex 1 schreef op 10 december 2013 16:20:
‘We zitten op een omslagpunt van de economie’Jule Hinrichs
2013-12-10 04:17:00.0
update: 2013-12-10 11:56:00.0 inShare.8
Job Swank
Christiaan Krouwels
Op een omslagpunt van de economie is het altijd moeilijk voorspellen, begint Job Swank zijn relaas. Hij zegt dat de harde, gerealiseerde economische cijfers in die fase nog niet eenduidig wijzen in de richting van economisch herstel. En dat is nu ook het geval, zegt Swank. Het harde cijfer dat de economie in het derde kwartaal met 0,1% groeide, heeft nog geen enthousiasme teweeggebracht.
Een meer positieve boodschap
De ‘zachte cijfers’ geven volgens Swank juist wel al die gunstige richting aan. Hij wijst op het verbeterend consumenten- en producentenvertrouwen en de geleidelijk verder aantrekkende wereldhandel. ‘Ik zie tekenen die wijzen op een pril herstel. Dat biedt de mogelijkheid dat het uitgroeit tot iets bestendigers. Het wordt niet meer zo uitbundig als in de jaren negentig met die hoge groei, maar er komt herstel.’
Job Swank is nu ruim twee jaar directeur Monetaire Zaken en Financiële Stabiliteit bij de Nederlandsche Bank. Onder zijn verantwoordelijkheid publiceert DNB ieder halfjaar de nieuwste verwachtingen voor de Nederlandse economie. In een interview met deze krant toont Swank zich duidelijker positiever dan bij vorige gelegenheden. Swank spreekt met zachte stem, weegt zijn woorden zeer zorgvuldig. Hij schrikt niet terug voor een ‘dat weet ik niet’, of ‘dat veronderstellen we’. Het is de intellectueel die spreekt, wikt en weegt en tot de slotsom is gekomen dat een meer positieve boodschap op zijn plaats is.
U voorziet geen hoge groei voor de komende twee jaar. Maar het valt op dat beide varianten in het basisscenario uitgaan van een gunstiger ontwikkeling.‘We hebben ons niet rijk gerekend en een gematigd realistische raming opgesteld. Één scenario is gebaseerd op het idee dat de investeringen sterker aantrekken. Het beeld moet na jaren van geringe investeringen toch een keer verbeteren. Een deel van het machinepark moet vervangen worden: nieuwe computers, nieuwe transportmiddelen. Voor de productiviteit in Nederland is het heel belangrijk dat dit gebeurt, want die is de afgelopen jaren achtergebleven. In dat scenario komt de groei al volgend jaar duidelijk hoger uit.’
In de analyse draait veel om de zwakke woningmarkt. Wat is de verwachting?‘Door de lage hypotheekrente is de betaalbaarheid toegenomen en er is in potentie inhaalvraag van starters op de woningmarkt. Positief is ook dat de transactieprijzen het afgelopen kwartaal voor het eerst weer eens zijn gestegen. Ook nemen de transacties toe en dat heeft enige voorspellende waarde voor de prijzen. Tegenover deze plussen staan koopkracht en werkloosheid als risico’s. De werkloosheid bleef onverwacht vier maanden op rij onveranderd. Hoe dat verder gaat is een lastige. Vanwege de nog geringe groei van de economie gaan we nog uit van enige verdere stijging.’
Hoe werkt dat uit in de huizenprijzen?‘We verwachten een prijsdaling met 0,5% over 2014 en een plusje van 0,9% in 2015. Het zou mooi zijn als er de komende twee jaar sprake is van prijsstabilisatie. Maar er is ook nog onzekerheid: zo weten we niet we of alle nieuwe fiscale maatregelen al verdisconteerd zijn in de markt. Heel belangrijk is de vraag of de banken in staat zullen zijn een groei van het krediet te financieren. We veronderstellen van wel, maar die groei is nu nul: tegenover nieuwe hypotheken staan veel extra aflossingen.’
Dat roept de vraag op hoe de Nederlandse banken de beoordeling van hun activa door de ECB zullen doorstaan.‘Dat weet je nooit, als wij zwakke punten ontdekt zouden hebben, hadden we al ingegrepen. De Nederlandse banken lijken er goed voor te staan, dus ik zie die “review” met vertrouwen tegemoet. Maar ik zie nog een ander aspect. Voor Nederland kan dit goed uitpakken. Als de review geloofwaardig wordt uitgevoerd, en daar ga ik van uit, zouden er wel her en der problemen bij Europese banken naar boven kunnen komen. Per saldo kan en moet dat toch leiden tot een steviger Europese bankensector, mits dan ook wordt geherkapitaliseerd. Mijn insteek is dan dat Nederland daarvan kan profiteren. We exporteren heel veel binnen Europa, dan doe je er je voordeel mee als het fundament van de bankensector verbetert en er ook elders in Europa meer krediet beschikbaar kan komen.’
Het Nederlandse begrotingstekort blijft iets boven de 3% hangen. Dreigt opnieuw de noodzaak van aanvullende bezuinigingen?‘Ik zou zeggen voor 2014 baseren we ons nu op deze begrotingsmaatregelen. Dat geeft zekerheid. Mocht de begrotingsontwikkeling tegenvallen, dan moet over een halfjaar maar eens opnieuw naar 2015 worden gekeken.’
DNB verwacht herstel van de consumptie in 2015. Hoe zeker is dat? Er moet toch eens een einde komen aan het oppotten van geld door burgers?‘De besparingen zijn een bron van onzekerheid. De tegenhanger ervan, de consumptiefunctie, was vroeger een hard gegeven. Die tijd is voorbij sinds burgers ook beheerders van vermogen zijn. Door dat vermogen is het spectrum van afwegingen veel breder. De consumptie hangt niet meer alleen van het inkomen af. Ook het consumentenvertrouwen is een grotere rol gaan spelen. De conclusie is: de consumptie is tegenwoordig een stuk lastiger te voorspellen.’