Koffiekamer Terug naar discussie overzicht

Klimaatdiscussie: opwarming aarde door mens of natuur

1. rationeel 24 augustus 2022 12:07

   auteur info

   • rationeel

     Lid sinds: 07 okt 2004

     Laatste bezoek: 03 feb 2025

   • Aanbevelingen

     Ontvangen: 22854

     Gegeven: 1806

   •    Aantal posts: 65.808

   quote:

   Dirk de Dijker schreef op 24 augustus 2022 09:52:

   [...]
   
   Nee, maar niet de hele maatschappij op zijn kop te gooien voor 'afwijkende personen'
   

   Het lijkt mij dat je verontrust bent door de WOKE WOLK die over ons heen is gaan waaien.
   
   Of is wat je verontrust, dat een geschapen wereld door een "GOD" ontkend wordt?
2. Dirk de Dijker 24 augustus 2022 12:58

   auteur info

   • Dirk de Dijker

     Lid sinds: 15 jan 2021

     Laatste bezoek: 28 jan 2025

   • Aanbevelingen

     Ontvangen: 482

     Gegeven: 62

   •    Aantal posts: 401

   quote:

   rationeel schreef op 24 augustus 2022 12:07:

   [...]
   
   Het lijkt mij dat je verontrust bent door de WOKE WOLK die over ons heen is gaan waaien.
   
   Of is wat je verontrust, dat een geschapen wereld door een "GOD" ontkend wordt?
   

   Je kan alles een leuke naam geven. De maatschappij gaat gewoon door het putje op een gegeven moment. Wen maar vast aan de gedachte.
   Een overheid die toestaat dat kinderen van 12 hun geslacht laten veranderen. Dan moeten er toch alarmbelletjes gaan rinkelen als je dit land een warm hart toedraagt om het zo maar te noemen? Als je met muizen gaat experimenteren, oke, maar met kinderen?? Ik heb er gewoon geen woorden voor.
   Inzake je laatste punt - we maken er zelf een puinhoop van, het heeft weinig nut om de schuld daarvan bij God te leggen.
3. rationeel 24 augustus 2022 13:39

   auteur info

   • rationeel

     Lid sinds: 07 okt 2004

     Laatste bezoek: 03 feb 2025

   • Aanbevelingen

     Ontvangen: 22854

     Gegeven: 1806

   •    Aantal posts: 65.808

   quote:

   Dirk de Dijker schreef op 24 augustus 2022 12:58:

   [...]
   Je kan alles een leuke naam geven. De maatschappij gaat gewoon door het putje op een gegeven moment. Wen maar vast aan de gedachte.
   Een overheid die toestaat dat kinderen van 12 hun geslacht laten veranderen. Dan moeten er toch alarmbelletjes gaan rinkelen als je dit land een warm hart toedraagt om het zo maar te noemen? Als je met muizen gaat experimenteren, oke, maar met kinderen?? Ik heb er gewoon geen woorden voor.
   Inzake je laatste punt - we maken er zelf een puinhoop van, het heeft weinig nut om de schuld daarvan bij God te leggen.
   

   Ik probeerde te begrijpen wat je wilt zeggen.
   
   Wat de geslachtsverandering betreft, dat zie ik als volgt.
   
   Er is een heel kleine groep die misschien? verkeerd geprogrammeerd is, zodat ze zich man voelen, maar vrouw zijn, kwa geslachtskenmerken, en andersom.
   
   Daaromheen wordt wat je zou kunnen noemen een actiegroep gevormd van mensen die niet deze problematiek hebben, maar het wel kunnen gebruiken.
   
   Bijvoorbeeld de groep die vindt dat vrouwen gediscrimineerd worden, of homofielen. of mensen die de maatschappij willen hervormen en die sowieso alles kunnen gebruiken als het maar negatieve reuring veroorzaakt.
   
   Het grootste deel van de bevolking snapt er helemaal niets van. Een jongen is toch als jongen geboren en een meisje als meisje?
   
   De media springen er echter ook op in, want de krant moet iedere dag vol geschreven.
   
   Dat is 1 aspect.
   
   Verder lijkt er een poging gedaan te worden, om ONS alle zekerheden te ontnemen en zo een chaos te scheppen, waar machtswellustelingen, hun voordeel mee denken te kunnen doen.
   
   Een DICTATUUR die de MACHT kan grijpen, omdat ze belooft orde op zaken te stellen, dus zekerheden, in een betere maatschappij.
4. Dirk de Dijker 24 augustus 2022 13:44

   auteur info

   • Dirk de Dijker

     Lid sinds: 15 jan 2021

     Laatste bezoek: 28 jan 2025

   • Aanbevelingen

     Ontvangen: 482

     Gegeven: 62

   •    Aantal posts: 401

   quote:

   gokker schreef op 24 augustus 2022 11:50:

   [...]
   
   Waarom lachwekkend?
   Je weet hopelijk dat dolfijnen zoogdieren zijn en geen vissen, dat ze longen hebben en geen kieuwen.
   
   Je ontkent dat het leven in het water is ontstaan?
   

   Dus het feit dat dolfijnen longen hebben is voor u voldoende om te geloven dat dolfijnen een tijdlang landdieren waren? Lijkt mij een soort geloofsovertuiging.
   
   Zouden ze voeten hebben gehad? Of misschien zelfs wieltjes? Er gaan zelfs geruchten dat ze soms een bril droegen. Wetenschappers zijn dit punt nog nader aan het onderzoeken en hopen binnen afzienbare tijd uitsluitsel te kunnen geven hieromtrent.
5. rationeel 24 augustus 2022 14:05

   auteur info

   • rationeel

     Lid sinds: 07 okt 2004

     Laatste bezoek: 03 feb 2025

   • Aanbevelingen

     Ontvangen: 22854

     Gegeven: 1806

   •    Aantal posts: 65.808

   Wat de kennis van dieren betreft en de overeenkomsten met de mens is FREEKS WILDE DIEREN een heel leuk en interessant programma.
   
   Hij laat bijvoorbeeld in een van de laatste programma 's zien aan een skelet, waar bij het dier geen handen en armen te zien zijn, de structuur wel aanwezig is.
   
   In zijn algemeenheid, de veranderingen gaan over vele duizenden jaren, maar kunnen wel bestudeerd worden.
   
   En ze worden dat ook door biologen, die zich met deze WETENSCHAP bezig houden.
6. rationeel 24 augustus 2022 14:07

   auteur info

   • rationeel

     Lid sinds: 07 okt 2004

     Laatste bezoek: 03 feb 2025

   • Aanbevelingen

     Ontvangen: 22854

     Gegeven: 1806

   •    Aantal posts: 65.808

   Wat betreft het ontstaan van leven, kan misschien Gokker wat verduidelijken.
7. New dawn 24 augustus 2022 14:15

   auteur info

   • New dawn

     Lid sinds: 10 jun 2010

     Laatste bezoek: 03 feb 2025

   • Aanbevelingen

     Ontvangen: 1752

     Gegeven: 1630

   •    Aantal posts: 10.928

   quote:

   Dirk de Dijker schreef op 24 augustus 2022 09:10:

   [...]
   De doorsnee wetenschapper
   

   Nee, dat denken ze beslist niet. Ze zijn voortdurend met onderzoek bezig om e.e.a. te doorgronden.
8. rationeel 24 augustus 2022 14:39

   auteur info

   • rationeel

     Lid sinds: 07 okt 2004

     Laatste bezoek: 03 feb 2025

   • Aanbevelingen

     Ontvangen: 22854

     Gegeven: 1806

   •    Aantal posts: 65.808

   quote:

   New dawn schreef op 24 augustus 2022 14:15:

   [...]
   
   Nee, dat denken ze beslist niet. Ze zijn voortdurend met onderzoek bezig om e.e.a. te doorgronden.
   

   Dat zou inderdaad zo moeten zijn, maar WOKE heeft wel zijn sporen achter gelaten.
   
   En sommigen hebben zich wel van hun zeer angstige kant laten zien.
   
   Zwijgen wanneer je zou moeten spreken.
   
   OOK zij hebben onder het algemene wantouwen te lijden en terecht.
9. rationeel 24 augustus 2022 14:52

   auteur info

   • rationeel

     Lid sinds: 07 okt 2004

     Laatste bezoek: 03 feb 2025

   • Aanbevelingen

     Ontvangen: 22854

     Gegeven: 1806

   •    Aantal posts: 65.808

   
   Bram Peper 1940-2022.
   
   IN MEMORIAM
   
   Bram Peper (1940-2022): Adieu warme, wijze, dwarse man
   
   Oud-minister van Binnenlandse Zaken en voormalig burgemeester van Rotterdam Bram Peper overleed zaterdag 20 augustus op 82-jarige leeftijd.
   
   Simon Rozendaal, voormalig wetenschapsredacteur van EW en thans columnist, denkt terug aan de ‘Pepermolen’, een door Bram Peper opgezette discussiegroep die de kloof tussen Nieuw Links (PvdA) en de industrie moest overbruggen. ‘Ik zal hem missen, deze warme, wijze, dwarse man.’
   
   Als Bram Peper iets belangrijks te vertellen had – en hij had vaak iets belangrijks te vertellen, dan pauzeerde hij. Een seconde, soms twee. Met als gevolg dat een ieder aan zijn lippen hing.
10. rationeel 24 augustus 2022 14:55

    auteur info

    • rationeel

      Lid sinds: 07 okt 2004

      Laatste bezoek: 03 feb 2025

    • Aanbevelingen

      Ontvangen: 22854

      Gegeven: 1806

    •    Aantal posts: 65.808

    Bram Peper was in elk gezelschap het middelpunt
    
    Toen ik zo’n veertig jaar geleden werd uitgenodigd voor de ‘Pepermolen’ viel me dat als eerste op. Bram Peper was in elk gezelschap het middelpunt, niet alleen door wát hij zei, maar ook hoe hij het zei, met die ingelaste pauzes, wetend dat het soortelijk gewicht van zijn woorden aldus nog meer zouden opvallen.
    
    De ‘Pepermolen’ was een gezelschap dat een paar keer per jaar bijeen kwam in het voormalig kantoor van Philips Nederland, in Den Haag, naast de Koninklijke Schouwburg. Het was opgezet als praatclub met als doel om de kloof tussen Nieuw Links, de progressieve vernieuwingsbeweging binnen de PvdA, en de industrie te dichten. De informele voorzitters waren Bram Peper van de PvdA en Frans Otten van Philips. Er zaten PvdA-politici bij (Wim Meijer, Ger Klein, soms Ed van Thijn, Jaap van der Doef, Aad Kosto), D66’ers, industriëlen (niet alleen van Philips maar ook Maarten van Veen van Hoogovens), journalisten (Rob Soetenhorst van NRC Handelsblad, Kees Tamboer van Het Parool) en kunstenaars als de filmer Jan Vrijman.
11. rationeel 24 augustus 2022 14:56

    auteur info

    • rationeel

      Lid sinds: 07 okt 2004

      Laatste bezoek: 03 feb 2025

    • Aanbevelingen

      Ontvangen: 22854

      Gegeven: 1806

    •    Aantal posts: 65.808

    Ik was rond 1980 wetenschapsredacteur van NRC Handelsblad en schreef samen met een collega een serie artikelen over het belang van industriële innovatie. Waarschijnlijk was dit de aanleiding voor Rob Soetenhorst, destijds adjunct-hoofdredacteur van die krant, om me te introduceren bij de ‘Pepermolen’, naast het feit dat ik jong was en als bèta (ik had scheikunde in Delft gestudeerd) een witte raaf in de journalistiek. Het ging doorgaans over onderwerpen waar ik niets van af wist en meestal luisterde ik dus eerbiedig, maar ik mocht blijven en stak er veel van op.
    
    Ik begon te begrijpen hoe de politiek werkte, leerde heel wat belangrijke mensen kennen en ontdekte tot mijn verbijstering hoe naïef sommige politici (nee, ik noem geen namen) zich uitten, zoals een van hen die een vorm van nationale autarkie, zelfredzaamheid, bepleitte, zich niet realiserend hoe verknoopt de wereld toen al was.
12. rationeel 24 augustus 2022 14:59

    auteur info

    • rationeel

      Lid sinds: 07 okt 2004

      Laatste bezoek: 03 feb 2025

    • Aanbevelingen

      Ontvangen: 22854

      Gegeven: 1806

    •    Aantal posts: 65.808

    Peper was niet alleen partijideoloog maar ook slimste van de klas
    
    Gaandeweg kreeg ik steeds meer bewondering voor Bram Peper. Hij was hoogleraar sociologie en nog geen burgemeester van Rotterdam of minister van Binnenlandse Zaken, maar het was onmiskenbaar dat hij niet alleen partijideoloog was, maar ook de vanzelfsprekend slimste van de klas. Van elke klas. Voortdurend nieuwe ideeën, dwarsverbanden zien, goed luisteren, charmant, ongekend humoristisch.
    
    Zo rond de eeuwwisseling viel de ‘Pepermolen’ uit elkaar, maar de afgelopen jaren hebben Bram en ik de draad weer opgepakt. We gingen met enige regelmaat ergens lunchen, vaak ook met partners erbij. Hij was een trouw lezer van Elsevier, waardeerde mijn columns en las al mijn boeken. Hij attendeerde anderen daarop met een trots alsof ik bij hem was afgestudeerd en introduceerde me bij anderen afwisselend als ‘een echte Delftse ingenieur’ (ik kan nog geen schroef in een muur draaien) of een ‘doctor honoris causa in de sociologie’ vanwege mijn ‘prachtboek’ over de Rotterdamse wijk Katendrecht. Toen hij in 2019 met Mark Rutte ging lunchen in De Ballentent (‘daar voelt de MP zich thuis’), vroeg hij of ik snel een exemplaar van Warme aarde, koel hoofd (over het klimaatprobleem en de energietransitie) bij hem in de bus wilde doen, want hij vond dat de minister-president dit boek moest lezen. (Of deze dit ooit gedaan heeft, betwijfel ik overigens zeer.)
13. rationeel 24 augustus 2022 15:02

    auteur info

    • rationeel

      Lid sinds: 07 okt 2004

      Laatste bezoek: 03 feb 2025

    • Aanbevelingen

      Ontvangen: 22854

      Gegeven: 1806

    •    Aantal posts: 65.808

    Peper had de makke dat hij bovenmatig intelligent was. Dat is een voordeel als hoogleraar, maar een nadeel als politicus. Volksvertegenwoordigers die ostentatief slimmer zijn dan hun kiezers en collega’s (zie ook Eric Wiebes van de VVD) zijn niet altijd even geliefd. Mede omdat hij slimmer was dan anderen en dat niet onder stoelen of banken stak, wekte Peper irritatie op – vooral in de laatste decennia van de twintigste eeuw, toen je niet boven het maaiveld mocht uitsteken.
    
    Ook niet op het stadhuis. Allerlei ambtenaren op de Coolsingel hebben hem dus teruggepakt toen ze in het AD anoniem mochten leeglopen over ‘bonnetjes’ die Peper ten onrechte als burgemeester zou hebben gedeclareerd. Het was zo klein, zo benepen. Ja, natuurlijk liet hij het af en toe breed hangen. Ik herinner me nog dat hij de hele ‘Pepermolen’ had uitgenodigd voor een rondvaart door de haven. Op een schip van de gemeente, met gulle catering van Maison van den Boer. Voor sommigen van ons praatclubje was het de eerste keer dat ze de Rotterdamse haven echt zagen. Het zal een bom duiten hebben gekost, maar het was perfecte reclame voor de stad. Het was pas een schandaal geweest als hij dit soort activiteiten niet had gedaan, als burgemeester van (toen nog) de grootste haven ter wereld.
14. rationeel 24 augustus 2022 15:05

    auteur info

    • rationeel

      Lid sinds: 07 okt 2004

      Laatste bezoek: 03 feb 2025

    • Aanbevelingen

      Ontvangen: 22854

      Gegeven: 1806

    •    Aantal posts: 65.808

    Peper schandalig behandeld door de Coolsingel, door PvdA en door AD
    
    Peper is schandalig behandeld, door de Coolsingel, door de PvdA, door het AD, maar hij was niet rancuneus. Hij lachte het weg. Knap hoor.
    
    Bram Peper was altijd scherp, immer verrassend. Hij zag door de bomen het bos. Door corona ‘is de samenleving weer terug,’ zei hij in 2020 in een interview: ‘We zijn weer van elkaar afhankelijk!’ En hij had gevoel voor taal. Logisch dat Gerard Reve het leuk vond om met hem te corresponderen. Rotterdam was bij Peper een ‘gehavende stad’, een bezoek aan Feijenoord ‘een levensverkortende ervaring’, een ober die kaassoep als voorgerecht voorstelde, kreeg te horen ‘branchevervaging’. En Peper lás.
    
    Vijf kranten, twee weekbladen (EW en De Groene) en dan ook nog dikke biografieën van politici (Ruud Lubbers, Arthur Docters van Leeuwen, Hans Wiegel), het boek van David Van Reybrouck over Indonesië, literatuur, hij las alles. ‘Oh, gaan jullie een tocht langs de Oostzee maken? Dan moet je Baltische zielen van Jan Brokken kopen.’ Een bezoek aan Suriname? ‘Oh, dan heb ik wel wat tips voor jullie.’ Hij was onbezoldigd ambassadeur van Noorwegen, bezocht trouw de jaarvergaderingen van de vereniging Nederland-Noorwegen en moedigde iedereen aan die kant op te gaan en Karl Ove Knausgard te lezen of Knut Hamsun te herlezen. ‘Oh ja, iets anders, je moet de biografie van Max Moszkowicz door mijn buurman Marcel Haenen lezen, hoor! Prachtboek!’
15. rationeel 24 augustus 2022 15:07

    auteur info

    • rationeel

      Lid sinds: 07 okt 2004

      Laatste bezoek: 03 feb 2025

    • Aanbevelingen

      Ontvangen: 22854

      Gegeven: 1806

    •    Aantal posts: 65.808

    Bram Peper is door velen afgeschilderd als een hork en daar zullen zijn vijanden ongetwijfeld een reden voor hebben gehad, maar voor zijn immense vriendenkring was hij charmant en attent. Waarvoor ik hem ook benaderde – iets zeggen over de ‘Pepermolen’ bij mijn pensionering, die anekdote over de onthulling van het standbeeld van Piet Hein in Cuba plus de ellenlange toespraak van Castro bij de presentatie van mijn boek over Piet Hein – hij zei nooit nee.
16. rationeel 24 augustus 2022 15:08

    auteur info

    • rationeel

      Lid sinds: 07 okt 2004

      Laatste bezoek: 03 feb 2025

    • Aanbevelingen

      Ontvangen: 22854

      Gegeven: 1806

    •    Aantal posts: 65.808

    Rotterdam ging steeds meer van Bram Peper houden
    
    Peper hield van Rotterdam en gaandeweg ging Rotterdam steeds meer van Peper houden. Er schijnen burgemeesters te bestaan die het niet leuk vinden als ze worden aangesproken in ‘hun’ stad, maar Peper stelde het juist op prijs. Waar we ook waren – een biertje op het terras van Melief Bender of Ari, een ‘blauwe hap’ bij Courzand, op Zuid, een bal bij De Ballentent, nasi bij de Chinees in Vlaardingen, met uitzicht op varende schepen, een broodje kroket bij de Pelgrim in Delfshaven, ‘doe maar een salade’ bij brasserie De Rotterdammer van ras-Rotterdammert Leen van Popering in de Botlek – chauffeur Henk reed hem er naar toe en Peper genoot hoe leuk Rotterdam geworden was en om daar door Rotterdammers mee te worden gecomplimenteerd. Het was ook een beetje zijn stad geworden, hij had bijna eigenhandig die peperdure Erasmusbrug (de ‘Zwaan’, tegenwoordig het iconisch beeld van het nieuwe Rotterdam) voor elkaar gebokst, toen Rotterdam er het geld niet voor over had. Door de maquette bij minister Hanja Maij-Weggen achter te laten, waardoor ze zich er aan ging hechten en na een paar dagen alsnog over de brug kwam met het ontbrekende bedrag.
17. rationeel 24 augustus 2022 15:10

    auteur info

    • rationeel

      Lid sinds: 07 okt 2004

      Laatste bezoek: 03 feb 2025

    • Aanbevelingen

      Ontvangen: 22854

      Gegeven: 1806

    •    Aantal posts: 65.808

    De laatste paar jaar waren niet zo leuk meer. Inderdaad, tot tachtig is het prachtig, van tachtig tot honderd is het bedonderd. Zijn geest bleef helder, zijn ogen speels, zijn kop werd steeds mooier, maar het lijfelijk verval was onmiskenbaar. Een door een val gebroken schouder waardoor hij voortaan met één hand moest tikken, de ene bacteriële infectie na de ander, een rollator, ‘helse pijnen in mijn rechterknie’.
    
    Gelukkig bleef Maria Heiden tot op het laatst zijn steun en toeverlaat.
    
    Ik zal hem missen, deze warme, wijze, dwarse man.
    ..................................................................................................
    Simon Rozendaal (1951) is wetenschapsredacteur van EW.
    .................................................................................................
18. rationeel 24 augustus 2022 15:15

    auteur info

    • rationeel

      Lid sinds: 07 okt 2004

      Laatste bezoek: 03 feb 2025

    • Aanbevelingen

      Ontvangen: 22854

      Gegeven: 1806

    •    Aantal posts: 65.808

    Een liefdevol IM MEMORIAM van een vriend.
    
    Peper een erudiete man, zoals het lijkt alsof er vroeger meer van waren.
    
    Ze worden nu niet meer vereerd, of zelfs maar in hun waarde gelaten, maar bij voorkeur verguisd.
    
    Het zijn barre tijden.
19. luchtschip 24 augustus 2022 17:22

    auteur info

    • luchtschip

      Lid sinds: 22 mrt 2016

      Laatste bezoek: 03 feb 2025

    • Aanbevelingen

      Ontvangen: 19223

      Gegeven: 2876

    •    Aantal posts: 47.110

    quote:

    Dirk de Dijker schreef op 24 augustus 2022 13:44:

    [...]
    
    Dus het feit dat dolfijnen longen hebben is voor u voldoende om te geloven dat dolfijnen een tijdlang landdieren waren? Lijkt mij een soort geloofsovertuiging.
    
    Zouden ze voeten hebben gehad? Of misschien zelfs wieltjes? Er gaan zelfs geruchten dat ze soms een bril droegen. Wetenschappers zijn dit punt nog nader aan het onderzoeken en hopen binnen afzienbare tijd uitsluitsel te kunnen geven hieromtrent.
    

    Hier zie je een tekening van de vermoedelijke ontwikkeling van onder landdier naar boven zee dier
    
    microbewiki.kenyon.edu/images/c/c2/Bo...
    
    Hier zie je tekening van de vermoedelijke ontwikkeling van boven landdier naar onder zeedier
    
    microbewiki.kenyon.edu/images/5/5a/Ev...
    
    evolution of Dolphins :
    
    microbewiki.kenyon.edu/index.php/Evol...
20. voda 24 augustus 2022 17:51

    auteur info

    • voda

      Lid sinds: 02 dec 2005

      Laatste bezoek: 03 feb 2025

    • Aanbevelingen

      Ontvangen: 92399

      Gegeven: 22713

    •    Aantal posts: 382.465

    Waarom horen we niets meer over het gat in de ozonlaag?
    RTL Nieuws - 5 uur geleden
    
    In de jaren ’80 en ’90 van de vorige eeuw was het zogenoemde 'gat in de ozonlaag' één van de meest besproken milieuproblemen. Maar daar horen we niets meer over. Was het allemaal zwaar overdreven?
    
    Voor de mensen met weinig tijd hier alvast het korte antwoord. Nee, het was niet overdreven. We hebben dat probleem met effectief beleid aangepakt.
    
    CFK’s
    Maar er is veel meer te zeggen over deze vraag, gesteld door lezer Adri. De vraag wordt regelmatig opgeworpen in discussies over huidige milieuproblemen. En dat is niet heel raar, want inderdaad was dat één van de grote milieuproblemen van die tijd, terwijl het nu grotendeels van de radar lijkt te zijn verdwenen. Overigens was klimaatverandering -toen nog meestal aangeduid als 'het broeikaseffect'- in die tijd ook al een veelbesproken thema.
    
    Het gat in de ozonlaag werd ontdekt in 1985 en kwam als een schok. Op zich opvallend, want achteraf werd duidelijk dat eerdere satellietmetingen ook al heel lage ozonconcentraties aangaven, maar die werden als onrealistisch laag terzijde geschoven. Maar waar kwam het door? Al snel werd duidelijk dat Chloor Fluor Koolstofverbindingen (CFK’s) verantwoordelijk waren voor de afbraak van de ozonlaag.
    
    Koelkasten en spuitbussen
    Deze niet van nature voorkomende stoffen werden vooral als koelstof (in bijvoorbeeld koelkasten) en drijfgas (in bijvoorbeeld spuitbussen) gebruikt. Het waren prettige en ongevaarlijke stoffen om mee te werken - dachten we -, omdat ze niet giftig en niet reactief zijn.
    
    En dat klopt inderdaad, maar dat is alleen zo in de onderste laag van de atmosfeer. In de stratosfeer, de hogere luchtlaag waar de ozonlaag zich bevindt, vallen CFK’s uit elkaar door het felle UV-licht. De daarmee losgekomen chlooratomen breken daarna in een kettingreactie een heleboel ozon af.
    
    En dat is een probleem, want de ozonlaag beschermt het leven op aarde tegen schadelijke UV-straling. Sterker nog, zonder ozonlaag zou er nauwelijks leven aan het aardoppervlak mogelijk zijn. Niet raar dus dat hier heel ongerust op gereageerd werd.
    
    HFK in plaats van CFK
    Dat resulteerde in 1987 in het Montreal Protocol, het schoolvoorbeeld van effectief milieubeleid. Door dit protocol en de erop volgende amendementen werden CFK’s langzaam maar zeker uitgefaseerd. Een belangrijke reden dat men voortvarend te werk ging was dat er een relatief eenvoudige oplossing voor handen was: CFK’s vervangen door de veel minder schadelijke HFK’s, die geen chloor bevatten.
    
    Desondanks was er verzet tegen de maatregelen en in het publieke debat werd het probleem soms gebagatelliseerd of zelfs ontkend. Net zoals nu dus, bij de klimaatcrisis en de stikstofcrisis. Een groot verschil is echter dat de laatstgenoemde crises veel lastiger zijn op te lossen dan de afbraak van de ozonlaag. Koolstof en stikstof zijn helemaal verweven met het huidige energie- en voedselsysteem, en de uitstoot daarvan verlagen is veel complexer dan de ene stof vervangen door de andere.
    
    Hoe staat het er nu voor?
    Aangezien CFK’s heel lang in de atmosfeer blijven (decennia tot eeuwen) is de ozonlaag zich pas recent aan het herstellen. Het zal volgens berekeningen nog zo’n 50 jaar duren voordat de ozonlaag weer haar vroegere dikte heeft bereikt.
    
    In 2016 maakten we al eens een video over het gat in de ozonlaag. Wetenschappers zagen toen voor het eerst echt weer een verbetering:
    
    Sommige vervangende stoffen tasten helaas nog steeds de ozonlaag aan, zij het in mindere mate. Ook zijn veel van deze stoffen broeikasgassen, en dragen dus bij aan de verdere opwarming van de aarde. Het zoeken naar betere alternatieven gaat dus nog steeds door.
    
    Preventieparadox
    Wat er na het succes gebeurde, is een bekend fenomeen: want als we door maatregelen een bedreiging de kop in weten te drukken, ontstaat er bij sommige mensen twijfel of het echt wel zo’n bedreiging was. Dat wordt ook wel de preventieparadox genoemd.
    
    De term raakte in zwang tijdens de coronacrisis, maar is evengoed van toepassing op de ozonafbraak: achteraf lijkt het probleem te zijn meegevallen. Niet omdat er geen groot probleem dreigde, maar omdat we effectieve maatregelen hebben genomen.
    
    De preventieparadox in een creatieve schets:
    
    Waarom horen we niets meer over het gat in de ozonlaag?
    © Aangeboden door RTL Nieuws
    
    Zure regen
    Zure regen is een ander veelgenoemd milieuprobleem dat deels is opgelost. De uitstoot van zwaveldioxide (SO2) is flink teruggeschroefd door bijvoorbeeld de toepassing van filters op schoorstenen. Daardoor is de verzuring flink afgenomen – in ieder geval in West-Europa. In Oost-Azië, waar de SO2-uitstoot nog steeds hoog is, is de verzuring nog steeds een groot probleem.
    
    Ook stikstof draagt overigens bij aan verzuring, en zoals we inmiddels merken is de uitstoot daarvan een stuk lastiger naar beneden te brengen dan die van zwavel.
    
    Voor meer, zie de link:
    
    www.msn.com/nl-nl/nieuws/Binnenland/w...